Chưa bao giờ cụm từ “hỗ trợ”, “giải cứu” BĐS được nhắc đến nhiều như hiện nay!

BĐS là 1 trong 20 ngành kinh tế cấp 1, xếp thứ 9 về quy mô giá trị 

Thưa ông, BĐS có sức lan tỏa rất lớn sang các ngành nghề khác . Ông đánh giá thế nào về vai trò của thị trường BĐS trong nền kinh tế?

BĐS đóng góp 4 vai trò lớn đối với nền kinh tế. Thứ nhất, là cầu nối các ngành, thị trường trong chuỗi giá trị BĐS. Cụ thể, có 35 ngành nghề, lĩnh vực liên quan tới thị trường BĐS với hệ số lan tỏa từ 0,5 – 1,7 lần. Trong đó, 4 ngành lớn có liên quan nhiều là XD (6,2% GDP), du lịch (1,02% GDP), lưu trú (2,27% GDP) và tài chính – ngân hàng (4,76% GDP) năm 2022.

Thứ hai , đóng góp vào GDP và nền kinh tế. Ngành KD BĐS và XD đóng góp gần 10% GDP trong năm 2022. BĐS là 1 trong 20 ngành kinh tế cấp 1, xếp thứ 9 về quy mô giá trị.

Thứ ba , ngành BĐS xếp thứ 2 về thu hút vốn NN, chiếm khoảng 10% FDI đăng ký mới hàng năm. Lũy kế đến hết năm 2022, vốn FDI vào lĩnh vực BĐS đạt gần 66,2 tỷ USD, chiếm 15,1% tổng vốn FDI đăng ký.

Thứ tư , sức lan tỏa của BĐS sang các ngành nghề khác rất lớn. BĐS lan tỏa ít nhất 4 ngành nghề lớn là lĩnh vực lưu trú, lĩnh vực tài chính ngân hàng, XD và 1 số lĩnh vực khác. Trong đó, tôi xin nhấn mạnh tứ giác liên thông, liên quan mật thiết giữa 4 thị trường ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm và BĐS. Nếu 1 trong 4 lĩnh vực này xảy ra vấn đề thì ảnh hưởng đến các ngành khác và ảnh hưởng chung đến nền kinh tế vô cùng lớn.

BĐS có tác động đến nhiều ngành kinh tế. Vậy khi thị trường suy thoái và trầm lắng sẽ tác động thế nào đến nền kinh tế, thưa ông?

Cách đây chỉ một năm, không ai nghĩ rằng tình hình thị trường BĐS bất ổn như hiện tại. Chính vì vậy, chưa bao giờ cụm từ “hỗ trợ”, “giải cứu” BĐS được nhắc đến nhiều như hiện nay. Điều này cho thấy thị trường nhà đất đang có nhiều yếu tố bất thường.

Chính bởi có vai trò quan trọng nên mức độ rủi ro của ngành BĐS cũng sẽ có sức lan tỏa tới nhiều ngành, đặc biệt là với ngân hàng, chứng khoán… Ở TQ, BĐS, XD chiếm hơn 14% GDP. Thế nên họ cực kỳ quan tâm đến việc ổn định thị trường BĐS. Còn ở VN, BĐS, XD cũng chiếm đến gần 10% GDP. Thời gian qua, CP cũng liên tục tìm cách tháo gỡ khó khăn cho thị trường BĐS.

Theo ông, đâu là những vướng mắc lớn nhất đang “ghìm chân” thị trường BĐS?

Thị trường BĐS có 4 khó khăn lớn nhất là Pháp lý – Vốn – Quan hệ cung cầu – Quy hoạch.

Trong đó, pháp lý là khó khăn số 1 trên thị trường BĐS khi chiếm đến 70% khó khăn của các dự án trên thị trường. Kể cả khi dòng vốn tín dụng được khơi thông nhưng pháp lý ách tắc vẫn sẽ khiến toàn bộ thị trường tắc nghẽn.

Chính vì thế, muốn gỡ khó cho doanh nghiệp BĐS, việc đầu tiên chúng ta phải làm quyết liệt và làm ngay là pháp lý. Tháo gỡ được pháp lý cho các dự án, từ đó mới có thể tăng nguồn cung. Gỡ được pháp lý mới có thể giúp dự án tiếp cận được nguồn vốn ngân hàng, giúp thị trường phục hồi. Chính vì vậy, Nhà nước cần hỗ trợ doanh nghiệp ở góc độ chính sách, giúp các CĐT đẩy nhanh thủ tục, sớm khởi công các dự án, tăng nguồn cung cho thị trường.

Đẩy nhanh rà soát và có giải pháp tháo gỡ vướng mắc tại các dự án BĐS

Trước những khó khăn của thị trường, CP liên tục đưa ra những giải pháp tháo gỡ. Ông đánh giá thế nào về những giải pháp này?

Tháng 11/2022, Chính phủ đã thành lập Tổ công tác tháo gỡ khó khăn cho các dự án BĐS với nhiệm vụ chính: rà soát, đôn đốc, hướng dẫn tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong triển khai dự án tại HN, thành phố.Hồ Chí Minh cũng như các địa phương khác.

Nắm bắt thực tế diễn biến thị trường qua rà soát, một thời gian ngắn sau đó, CP đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách nhằm tháo gỡ những nút thắt trong nền kinh tế nói chung và thị trường BĐS nói riêng.

Có thể kể đến Nghị định 08 (2023) ngày 5/3/2023 sửa đổi một số quy định trong Nghị định 65 (2022) theo hướng mở hơn, có lộ trình phù hợp hơn đối với phát hành trái phiếu riêng lẻ; Nghị quyết 33/NQ-Cổ phần ngày 11/3/2023 của CP về một số giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường BĐS phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững với nhiều nhóm giải pháp khá toàn diện, cụ thể; QĐ số 388/Quyết định-TTg ngày 3/4/2023 phê duyệt Đề án xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở XH đến năm 2030; Nghị định 10/NĐ-Cổ phần ngày 3/4/2023 sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định hướng dẫn thi hectành Luật Đất đai (cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình XD trên đất thương mại-dịch vụ-có condotels, officetels; quy định giá đất, tiền thuê đất…).

Ngân hàng Nhà nước cũng đã giảm một số lãi suất điều hành 2 lần trong một tháng vừa qua, qua đó định hướng các tổ chức tín dụng giảm lãi suất huy động và cho vay, trong đó có lĩnh vực BĐS.

Sau những động thái này, trong thời gian gần đây, những tác động của thị trường BĐS đã được nhìn nhận theo hướng tích cực. Đây là điều đáng mừng.

Mặc dù, CP đã có hàng loạt những giải pháp tháo gỡ khó khăn nhưng dường như thị trường BĐS vẫn chưa thực sự hồi phục. Ông có kiến nghị về chính sách tháo gỡ khó khăn cho BĐS?

Tôi cho rằng, đối với cơ quan quản lý cần nhìn nhận rõ, Việt Nam còn nhiều dư địa phát triển tín dụng nhà ở, BĐS khu công nghiệp, BĐS du lịch nghỉ dưỡng, các phân khúc còn thiếu cung. Do đó, cần cách tiếp cận phát triển cân bằng, hectài hòa hơn thị trường tài chính, kiến tạo phát triển song vẫn kiểm soát rủi ro, tận dụng được cơ hội mới (từ nay đến 2030, mỗi năm VN cần khoảng 800.000 – 1 triệu tỷ đồng vốn trung dài hectạn, ngoài phần vốn tín dụng ngân hectàng). Đặc biệt, cần quan tâm kiểm soát rủi ro tài chính – BĐS.

Bên cạnh đó, cần sớm giải quyết, đảm bảo quyền lợi chính đáng của nhà đầu tư trong các vụ việc vừa qua liên quan đến lĩnh vực trái phiếu doanh nghiệp hay các SP BĐS mới như condotels, officetels; thực hiện tốt Nghị định 08 (2023), Nghị quyết 33 (2023), Đề án 338 (2023), Nghị định 10 (2023)… như nêu trên. Đồng thời, đẩy nhanh rà soát và có giải pháp tháo gỡ vướng mắc tại các dự án BĐS; đẩy nhanh giải ngân đầu tư công, chương trình phục hồi; chú trọng điều tiết cung – cầu hợp lý giữa các phân khúc và giá BĐS.

Tiếp tục hoàn thiện thể chế, cụ thể là đẩy nhanh tiến độ sửa đổi các sắc luật liên quan như Luật Chứng khoán, Luật Doanh nghiệp, Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật KD BĐS, Luật Đấu thầu, Luật Xây dựng…; theo đó, cần rà soát đảm bảo đồng bộ, nhất quán giữa các bộ luật liên quan.

Có quy định rõ ràng hơn trong phân nhóm các phân khúc BĐS để có chính sách tín dụng, vốn và tài chính phù hợp. Có hướng dẫn, cho phép thành lập các định chế tài chính BĐS chuyên biệt như: quỹ tiết kiệm nhà ở, quỹ phát triển nhà ở XH, quỹ đầu tư tín thác BĐS (REIT), cơ quan tái tài trợ BĐS thế chấp nhà ở, chứng khoán hóa BĐS về lâu dài, thúc đẩy thanh toán không tiền mặt với giao dịch BĐS…

Xin cảm ơn ông!